اثر سر ریز انتهایی بر نیم رخ سطح آب در کانال جانبی غیر منشوری:راهنمای طراحی

کانال های جانبی کاربردهای گسترده ای در شبکه های انتقال و توزیع آب، سدهای مخزنی، تأسیسات تصفیه آب و فاضلاب، و در مجاری زه کشی سطحی دارند. جریان در این سازه ها از نوع متغیر مکانی با افزایش دبی است، و نیم رخ سطح آب آن از فاکتورهای مهم طراحی محسوب می شود. معمولاً علاوه بر افزودن عرض کف کانال در جهت جریان، در انتهای پایین دست کانال، سرریزی نصب می شود تا ضمن ایجاد مقطع کنترل، شرایطی فراهم نماید که نیم رخ سطح آب هموارتری در کانال به وجود آید. در این مقاله نتایج یک پژوهش آزمایشگاهی گزارش شده که برای تعیین میزان تأثیر نصب سرریز انتهایی با ارتفاع های مختلف بر ویژگی های سطح آب در یک کانال جانبی با مقطع غیر منشوری انجام شده بود. در هر آزمایش شش نیم رخ طولی به طور مشخص و متمایز دیده شد. اختلاف میان اعماق آب نقاط میانی نیم رخ های حداقل و حداکثر هر برداشت در بررسی اثر نصب سرریز به کار رفت. نتایج نشان داد که اختلاف اعماق نیم رخ های یاد شده بین نصف تا یک برابر عمق بحرانی ایجاد شده در انتهای پایین دست کانال جانبی می باشد. هم چنین، به کمک منحنی پوش داده ها روشی پیشنهاد گردید که در آن حداکثر میزان محتمل تأثیر یک سرریز انتهایی تعیین می گردد تا به عنوان راهنمای طراحی ارتفاع مناسب سرریز به کار گرفته شود.